Trong những lần bạn trao đổi với một người bạn hoặc vợ (chồng) bạn, liệu bạn đã thực sự “trao đổi” với họ hay chưa? Tôi đoán là bạn sẽ nghĩ “không thường xuyên.” Tôi thì chắc chắn đã làm, không chỉ trong số bạn bè của tôi mà còn cả trong số các bệnh nhân của tôi.
Gần đây tôi có thử làm một thí nghiệm. Trong một lần nỗ lực để có thể cải thiện kỹ năng lắng nghe của tôi cùng nhiều buổi trị liệu, tôi bắt đầu lưu ý tất cả những lần tôi làm “ngắt lời” một bệnh nhân trong buổi ngày hôm đó. Giống như hầu hết mọi người, tôi đã nghĩ quá cao về bản thân và khả năng của chính mình! Chắc chắn tôi sẽ thấy rằng tôi hiếm khi làm phiền mọi người. Dù gì thì tôi cũng là một nhà trị liệu. Điều đó có nghĩa tôi hẳn là một người lắng nghe “tuyệt vời“.
Như bạn có thể đoán, tôi đã ngắt lời bệnh nhân của tôi thường xuyên hơn so với những gì tôi muốn thừa nhận. Một trong số đó có thể cần thiết. Tôi nghĩ có một vài người có xu hướng xấu hổ khi bị “nói”, và họ cảm thấy gián đoạn những suy nghĩ đó là điều cần thiết. Nhưng thường thì không. Nó không phải là điều gì xấu xa. Thường thì tôi chỉ có một nhận xét về những điều họ nói, và tôi đã không đợi cho đến khi họ “hoàn thành”.
Nhưng ngắt lời không phải là điều hay. Điều tốt mà tôi có được, là tôi đã thêm “lắng nghe” vào cuộc trò chuyện và kết quả tôi đã nắm được hoàn toàn suy nghĩ của bệnh nhân . Còn điều tồi tệ là tôi đã không lắng nghe những ý kiến của bệnh nhân. Điều này cần phải thay đổi.
Lắng nghe
Mọi người dường như nghĩ rằng lắng nghe là thụ động. Nó có thể.. nếu bạn làm không đúng cách (hầu hết chúng ta). Nhưng trong quá trình tìm kiếm để cải thiện các kỹ năng lắng nghe, tôi bắt đầu thấy việc lắng nghe thực sự tích cực và khó khăn thế nào.Vì vậy, tôi quyết định soạn một danh sách gồm 3 cách để trở thành người “lắng nghe” tốt hơn !
1. Chú ý đến nội dung
Điều này có vẻ dễ dàng hơn thực tế. Hầu hết chúng ta đều nghe nửa vời so với những gì họ đang nói và thường chỉ chờ sẵn sàng để trả lời.Nhưng liệu bạn đã cố gắng chỉ tập trung vào lời nói của người đó một cách rõ ràng và đầy đủ hay chưa? Nó thực sự khó khăn, đôi lúc còn khiến ta mệt mỏi. Nhưng đó là điều cần thiết cho sự kết nối giữa cảm xúc của con người.
2. Lưu ý tín hiệu ngôn ngữ cơ thể
Cho dù bạn có nhận ra hay không, thì bạn cũng đang dùng một trong những tín hiệu ngôn ngữ cơ thể. Là một nhà trị liệu, tôi đã phải học cách ý thức được những tín hiệu đó. Chẳng hạn như một người đang kìm nén trong mình nỗi giận dữ nhưng lại nói rằng mình đang cảm thấy rất ổn. Nhận thức về ngôn ngữ cơ thể của một người thường sẽ cung cấp cho bạn manh mối về trạng thái và tâm trí của họ.
3. Nhận thức bạn đang cảm thấy thế nào khi lắng nghe?
Đây thường là một trong những khó khăn nhất.Tại sao? Bởi vì thực sự rất khó để nhận ra chúng ta cảm thấy thế nào. Chỉ vài ngày trước, tôi đã cảm thấy mình khá gắt gỏng. Và tôi cảm thấy khó chịu với rất nhiều người, có lẽ là do tôi quá ngán ngẩm họ. Rồi tôi đã bị họ thuyết phục bởi một điều gì đó. Tất nhiên, sau đó tôi cảm thấy bình tĩnh trở lại. Với thời tiết lạnh giá, tôi mới biết hóa ra mình bị đói.
Chính vì vậy, nói phải đi đôi với nghe. Tôi đã gặp nó mọi lúc trong trị liệu. Khi ai đó buồn và lo lắng, thường thì tôi thôi thúc bản thân cố gắng “sửa chữa” và đưa ra giải pháp cho họ. Vì sao vậy? Ở một góc độ nào đó, tôi chỉ đang cố gắng giúp đỡ họ thôi.
Nhưng ở một góc độ khác, sự lo lắng và buồn phiền của người đó cũng mang đến sự lo lắng, buồn phiền cho riêng tôi. Và tôi không nhận thức được, thật khó để chịu đựng những cảm xúc đó. Vì vậy, tôi đáp trả lại bằng cách cố gắng “sửa chữa” cảm xúc họ. Đó không phải là một cách tuyệt vời để trả lời nhưng hầu như mọi người đều làm như vậy.
Vậy làm thế nào để chúng ta có thể đáp ứng được sự lo lắng và buồn phiền thực sự của một ai đó? Để cho họ không gian để thể hiện cảm xúc của mình mà bản thân họ không còn thấy mình thực sự yếu đuối, vô dụng. Để không phải cung cấp bất kỳ một giải pháp nào rõ ràng. Chỉ để lắng nghe. Cùng những lời động viên, đồng cảm, an ủi.
Điều này có vẻ dễ dàng, nhưng tôi đảm bảo là KHÔNG. Hầu hết mọi người đều không thể thực sự chịu đựng được sự lo lắng của chính họ và họ cần phải “làm” một cái gì đó để khiến nó tốt hơn. Nếu chúng ta có thể học cách lắng nghe cơ thể của chính mình và cảm thấy như thế nào khi đang sống cùng chúng, thì tôi nghĩ chúng ta đã có thể sống trong một nền văn minh tốt hơn.
